Krzysztof Janc, Marcin Mazur, Damian Mazurek, Wojciech Jurkowski, Marcin Wójcik,
Hidden gateways to digital space — the spatial distribution of Wi-Fi networks in the context of demographic structure in rural areas,
Applied Geography, Volume 180, 2025, 103660, ISSN 0143-6228,
https://lnkd.in/d8vQSuBg
W artykule podjęto próbę analizy przestrzennego rozmieszczenia sieci Wi-Fi na poziomie lokalnym w kontekście struktury demograficznej obszarów wiejskich. Traktując sieci Wi-Fi jako „ukryte wrota” do przestrzeni cyfrowej, autorzy wskazują na ich potencjał w ujawnianiu złożoności ludzkiej aktywności funkcjonującej równolegle w rzeczywistości fizycznej i wirtualnej. Przeprowadzone badania terenowe w pięciu polskich gminach wiejskich, przy wykorzystaniu metody wardrivingu oraz narzędzia WiGLE, umożliwiły pozyskanie danych empirycznych dotyczących liczby i lokalizacji sieci bezprzewodowych. Zebrane dane poddano analizie z zastosowaniem technik geostatystycznych.
Wyniki potwierdziły istotną korelację, pomiędzy gęstością zaludnienia a liczbą zarejestrowanych sieci Wi-Fi. Obszary zamieszkane przez większą liczbę osób wykazują wyższy poziom infrastruktury cyfrowej, co może być interpretowane jako wskaźnik lepszego dostępu do zasobów komunikacyjnych. Co więcej, zauważalna była silna zależność między obecnością młodszych grup wiekowych a intensywnością występowania sieci – sugerując, że struktura demograficzna w sposób istotny wpływa na cyfrowe nasycenie przestrzeni.
Badanie to jednak wykracza poza tradycyjnie rozumiane statystyczne odwzorowanie zjawiska. Ujęcie przestrzeni wiejskiej jako warstwowej – z jednej strony fizycznej, z drugiej cyfrowej – pozwala dostrzec, że nawet pozornie „uśpione” czy peryferyjne miejsca, mogą funkcjonować jako aktywne ośrodki społeczno-komunikacyjne. Każda wykryta sieć staje się w tym kontekście śladem obecności, znakiem uczestnictwa i sygnałem życia toczącego się zarówno w przestrzeni materialnej, jak i cyfrowej. Mapa sieci Wi-Fi odsłania tym samym alternatywny krajobraz - krajobraz ukrytej infrastruktury społecznej, która nie tylko odzwierciedla, ale także współtworzy codzienność mieszkańców.
Wnioski płynące z badania sugerują potrzebę uwzględniania dodatkowych czynników socjoekonomicznych oraz prowadzenia pogłębionych analiz jakościowych dotyczących wzorców korzystania z łączności wśród różnych grup mieszkańców. Integracja podejść ilościowych i społecznych może stanowić fundament dla tworzenia bardziej zrównoważonych polityk cyfrowej inkluzji w przestrzeniach pozamiejskich.
Konsorcjum w ramach projektu NCN:
„Technologie cyfrowe a sprawiedliwość przestrzenna. Wyzwania dla inteligentnego rozwoju obszarów wiejskich (SMART RURAL)”.
Krzysztof Janc¹ (kierownik konsorcjum projektowego), Marcin Mazur², Damian Mazurek², Wojciech Jurkowski¹, Marcin Wójcik³
- Zakład Zagospodarowania Przestrzennego, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Wrocławski
- Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Warszawa
- Uniwersytet Łódzki, Katedra Geografii Regionalnej i Społecznej
