MEDAL AMICO: ANNA BERNHARDT

Anna Bernhardt, z domu Podgórczyk, urodziła się w 1956 r. w Skawinie. Dorastała i kształciła się w Krakowie. Po ukończeniu renomowanego V Liceum Ogólnokształcącego im. Augusta Witkowskiego rozpoczęła studia na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nie została jednak, jak zamierzała, fizykiem teoretykiem. Wiosną 1977 r. przystąpiła do Studenckiego Komitetu Solidarności zawiązanego w reakcji na śmierć Stanisława Pyjasa, współpracownika Komitetu Obrony Robotników. Uczestniczyła w akcjach protestacyjnych, druku i kolportażu niezależnych wydawnictw. Była słuchaczką „latającego uniwersytetu”, a także obserwatorką w procesach politycznych. Wkrótce stała się obiektem inwigilacji Służby Bezpieczeństwa, wielokrotnie doświadczyła zatrzymań i rewizji. Po sierpniu 1980 r. kontynuowała aktywność opozycyjną, organizując pierwsze struktury NSZZ „Solidarność” w Krakowie i Warszawie, a następnie działając w szeregach Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Wiosną 1981 r. wyruszyła z grupą przyjaciół w wielomiesięczną podróż po Europie Zachodniej. Dzięki temu uniknęła internowania, które planowały służby specjalne PRL.

Stan wojenny zastał ją w Paryżu. Przyznany we Francji status uchodźcy politycznego nie gwarantował znośnych warunków bytowych. Pracę zarobkową łączyła jednak z organizowaniem pomocy rodzinom represjonowanych w Polsce i udziałem w licznych inicjatywach kulturalnych najmłodszej fali polskich emigrantów. Nawiązała także współpracę z antykomunistyczną emigracją rosyjską skupioną wokół periodyku „Russkaja Mysl”. Wraz z Wojciechem Sikorą, najbliższym przyjacielem z czasów SKS, uruchomiła firmę zajmującą się komputerowym składem książek i czasopism. AKTIS wydał najpierw emigracyjną edycję podziemnej krakowskiej „Arki”, z czasem zaczął przygotowywać do druku redagowane przez Jerzego Giedroycia periodyki: „Kulturę” i „Zeszyty Historyczne”. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości na stałe zamieszkała nad Sekwaną. Na początku nowego stulecia pracowała przez dziewięć lat jako dziennikarka w polskiej sekcji Radio France Internationale.

Nowa misja Anny Bernhardt zaczęła się w 2009 r. wraz z akcesem do Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura – prawnego spadkobiercy Instytutu Literackiego w Paryżu. W zabezpieczaniu i upowszechnianiu jego dziedzictwa wspierała najpierw Henryka Giedroycia i Wojciecha Sikorę. W 2019 r. stanęła na czele Stowarzyszenia, a także objęła kierownictwo Fundacji Kultury Paryskiej. Podpisane przez nią rok później porozumienie o współpracy z Uniwersytetem Łódzkim zaowocowało powołaniem serii wydawniczej „Jerzy Giedroyc i…”, która z powodzeniem rozwija się pod jej przewodnictwem. Długa lista przedsięwzięć naukowych, edukacyjnych i edytorskich, które dzięki jej aktywności doszły do skutku, obejmuje m.in. uruchomienie portalu internetowego, na którym udostępnione zostały wszystkie numery „Kultury” i „Zeszytów Historycznych” oraz wiele tomów Biblioteki „Kultury” (łącznie przeszło tysiąc woluminów), wydanie w języku francuskim tomów studiów poświęconych Jerzemu Giedroyciowi oraz antologii tekstów dotyczących Ukrainy ogłoszonych na łamach „Kultury”, jak również produkcja filmu dokumentalnego o Józefie Czapskim.

W 2008 r., za zasługi na rzecz niepodległości Polski, Anna Bernhardt została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta.