MEDAL MERENTIBUS: DR HAB. MARIUSZ PLICH

Mariusz Plich związany jest z Uniwersytetem Łódzkim od 1974 r. – początkowo jako student kierunku cybernetyka ekonomiczna i informatyka, a później jako asystent, adiunkt i profesor w Instytucie Ekonometrii. Od początku swojej pracy zawodowej aktywnie uczestniczył w życiu naukowym, dydaktycznym i organizacyjnym uczelni: realizował projekty naukowe na szczeblu krajowym i międzynarodowym, inicjował i organizował konferencje naukowe oraz inne przedsięwzięcia związane z pełnieniem funkcji organizacyjnych, opiekował się kołami naukowymi. Za tę wszechstronną działalność był wielokrotnie wyróżniany, nagradzany i odznaczany.

Badania naukowe i prace eksperckie

Głównym obszarem zainteresowań naukowych Mariusza Plicha jest modelowanie gospodarek narodowych i symulacje prowadzone na podstawie modeli matematycznych, w szczególności wielosektorowych modeli makroekonomicznych. W połowie lat dziewięćdziesiątych XX w. podjął badania nad powiązaniami gospodarki i środowiska przyrodniczego z wykorzystaniem wielosektorowych modeli makroekonomiczych. Bazą dla tych badań było skonstruowanie macierzy NAMEA (National Accounting Matrix Including Environmental Accounts). Na jej podstawie możliwe było oszacowanie wskaźników efektu cieplarnianego i zakwaszenia, przeprowadzenie analiz mnożnikowych emisji zanieczyszczeń w ujęciu sektorowym oraz wyznaczenie współczynników koncentracji sektorowych presji na środowisko. Te dane umożliwiły także budowę modelu ekonomiczno-ekologicznego, a w konsekwencji dokonanie analizy ex post wpływu zmian strukturalnych na emisję zanieczyszczeń i symulacji skutków zmian cen pod wpływem wprowadzenia podatku węglowego. W tamtym czasie na gruncie polskim badania te miały charakter prekursorski. Ważnym ich akcentem była rozprawa habilitacyjna pt. Budowa i zastosowanie wielosektorowych modeli ekonomiczno-ekologicznych, wydana w 2002 r.

Mariusz Plich jest autorem kilkudziesięciu publikacji naukowych realizowanych w ramach projektów badawczych lub na zamówienie takich instytucji, jak Komitet Badań Naukowych, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowe Centrum Nauki, Unia Europejska, Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA), Międzynarodowy Instytut Stosowanych Badań Systemowych (IIASA, Laxenburg, Austria). Swoją wiedzę ekspercką z dziedziny modelowania wykorzystywał wielokrotnie w praktyce, wspierając rządowe i pozarządowe organizacje i instytucje krajowe oraz zagraniczne, takie jak: Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Reformy Systemu Zabezpieczenia Społecznego, Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Główny Urząd Statystyczny, Komisja Nadzoru nad Ubezpieczeniami i Funduszami Emerytalnymi, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Instytut Górnictwa, Agencja Rozwoju Przemysłu, Deloitte, Departament Analiz Sejmu Litwy, GKI Economic Research Co., Związek Miast Polskich.

Zrealizowane przez Mariusza Plicha projekty badawcze i prace eksperckie to:

1991–1994 (wykonawca) – Komitet Badań Naukowych (KBN): Postęp techniczny a bezrobocie. Analiza ekonometryczna skutków dyfuzji nowych technologii z uwzględnieniem aspektów regionalnych;

1992–1994 (wykonawca) – KBN: Przemiany strukturalne w gospodarce polskiej – modele i analizy symulacyjne;

1995–1999 (wykonawca) – KBN: Modele przepływów międzygałęziowych i ich zastosowania w okresie transformacji polskiej gospodarki;

1995–2001 (ekspert) – Ministerstwo Finansów (MF): Modelowanie skutków reformy ubezpieczeń społecznych. Długookresowe projekcje skutków reformy systemu ubezpieczeń społecznych do raportu „Bezpieczeństwo dzięki różnorodności”;

1996–1998 (kierownik) – KBN: Budowa modelu ekonomiczno-ekologicznego dla Polski;

1999–2001 (wykonawca) – KBN: Konsekwencje integracji z Unią Europejską dla małych i średnich przedsiębiorstw. Doświadczenia wybranych członków Unii Europejskiej. Prognozy dla polskiego sektora MSP do 2010 r. Rekomendacje dla polityki;

2000 (ekspert) – MF, Barents Co.: Strategic Plan for the Reform of the Polish Property Tax System; GKI Research Co.: Construction of a Multi-sectoral Macroeconomic Model for the Hungarian Economy;

2001–2004 (koordynator z ramienia Uniwersytetu Łódzkiego i wykonawca) – 5FP: Is Europe sustainable? MOdelling opportunities and limits for restructuring Europe towards SUStainability (MOSUS);

2002 (ekspert) – Lectures and consultations for the Department of Analysis of the Seimas of Lithuania, devoted to the principles of construction and possibilities of using multi-sector macroeconomic models;

2003–2005 (kierownik) – KBN: Modelowanie możliwości i ograniczeń zmian strukturalnych w Europie w kierunku osiągnięcia wzrostu zrównoważonego;

2005–2007 (ekspert) – Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych (KNUiFE), Deloitte: Budowa, implementacja komputerowa i wykorzystanie modelu sektora ubezpieczeń gospodarczych;

2006–2008 (wykonawca) – 6FP: Economic modelling targeted to support policies that aim at the transition to sustainable economic structures;

2007–2009 (kierownik) – KBN: Analiza ekonomicznych i społecznych skutków zmian cen energii w polskiej gospodarce;

2008–2009 (ekspert) – Związek Miast Polskich: Dochody JST na tle dochodów budżetu państwa. Analiza porównawcza (projekt przygotowany na zlecenie);

2008–2010 (ekspert) – IPL.2012 Sp. z o.o., spółka celowa Ministra Sportu i Turystyki: Impact – wpływ przygotowań i organizacji Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012^TM na gospodarkę Polski;

2009–2011 (kierownik) – KBN: Analiza skutków wprowadzenia Systemu Handlu Emisjami EU ETS dla polskiej gospodarki z wykorzystaniem wielosektorowego modelu IMPEC;

2009–2011 (wykonawca) – Europejski Fundusz Społeczny: Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kształtowaniu aktualnego i przyszłego profilu gospodarczego województwa łódzkiego;

2010–2012 (wykonawca) – Europejski Fundusz Społeczny: Kapitał ludzki i społeczny jako czynniki rozwoju regionu łódzkiego;

2011–2012 (ekspert) – Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej: Koncepcja reformy systemu ubezpieczeń społecznych rolników;

2012–2013 (ekspert) – Narodowy Program Foresight – wdrożenie wyników; opracowanie eksperckie: Model matematyczno-statystyczno-ekonometryczny służący prognozowaniu i wyznaczaniu trendów zmian w sferze badawczo-rozwojowej i innowacji w ujęciu regionalnym i krajowym;

2012–2014 (kierownik) – Narodowe centrum Nauki (NCN): Perspektywa eksploatacji złóż gazu łupkowego w Polsce w świetle koncepcji „przekleństwa zasobów naturalnych”;

2015–2017 (ekspert) – IAEA CRP I12005: Project Assessing the National and Regional Economic and Social Effects of Nuclear Programs (projekt współfinansowany przez MNiSW);

2016–2019 (Chief Scientific Investigator) – IAEA CRP I12006: Assessments of the Potential Role of Nuclear Energy in National Climate Change Mitigation Strategies (projekt współfinansowany przez MNiSW).

Ponadto, Mariusz Plich aktywnie działał/działa w następujących stowarzyszeniach i instytucjach o charakterze naukowym, wygłaszając referaty podczas konferencji przez nie organizowanych lub pełniąc w nich funkcje organizacyjne: International Input-Output Association, Association for Modelling and Forecasting of Economies in Transition, Polskie Stowarzyszenie Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych, Międzynarodowa nieformalna grupa badawcza INFORUM, Naukowa Rada Statystyczna przy Prezesie Głównego Urzędu Statystycznego.

Działalność dydaktyczna, organizacyjna i społeczna

Mariusz Plich jest doświadczonym nauczycielem akademickim, przekazującym studentom wiedzę o szerokim zakresie, zdobytą podczas prowadzenia prac badawczych. Pod jego kierunkiem powstały trzy rozprawy doktorskie (w tym jedna w Uniwersytecie Jagiellońskim) – wszystkie zostały ocenione jako wyróżniające się – oraz kilkadziesiąt prac magisterskich i licencjackich. Był prekursorem w dziedzinie wykorzystania komputerów w nauczaniu ekonometrii i statystyki na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ. Prowadził szkolenia z tego zakresu dla pracowników uczelni. Jest też autorem programów nauczania z obszaru modelowania ubezpieczeń społecznych, modelowania ekonomiczno-ekologicznego i arkuszy kalkulacyjnych.

Od początku swojej kariery zawodowej angażował się w prace organizacyjne związane z funkcjonowaniem macierzystej uczelni jako członek licznych komisji oraz inicjator i organizator konferencji naukowych i dydaktycznych. Pełniąc funkcję prodziekana wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ w kadencji 2005–2008, zainicjował wiele działań doskonalących organizację pracy dydaktycznej (m.in. uproszczenie obsługi studentów, wdrożenie systemu informatycznego USOS do pracy nauczycieli akademickich przez opracowanie odpowiednich procedur i organizację szkoleń w oparciu o autorski program). Jako dyrektor Instytutu Ekonometrii w kadencji 2008–2012 zorganizował działania, w wyniku których utworzony został unikatowy kierunek studiów analityka gospodarcza, a projekt Analityka gospodarcza – studia z przyszłością zajął drugie miejsce w konkursie MNiSW na kierunki zamawiane.

Począwszy od 2013 r. Mariusz Plich pełnił funkcję redaktora naczelnego zeszytów naukowych „Acta Unieversitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” (FoE). Do jego osiągnięć w pracy redakcyjnej należy zaliczyć przekształcenie FoE z nieregularnie wydawanych zeszytów naukowych w periodyk, wdrożenie nowoczesnych procedur opartych na profesjonalnej platformie Open Journals System, służącej do zarządzania procesem wydawniczym i publikowania czasopism online oraz opracowanie zasad współpracy redakcji FoE z Wydawnictwem UŁ. Doświadczenia zebrane podczas prac nad przekształceniem zasad funkcjonowania redakcji FoE pozwoliły mu wyjść poza standardowe obowiązki redaktora naczelnego – zaangażował się w propagowanie idei zastosowania systemu OJS jako oficjalnej platformy WUŁ. Przejawem tej aktywności były referaty wygłaszane podczas konferencji Open Access, organizowanych w Uniwersytecie Łódzkim, przygotowanie propozycji procedur wydawniczych dla WUŁ bazujących na wykorzystaniu OJS, a także konsultacje dla pracowników Wydawnictwa. Później Mariusz Plich zaangażował się we wdrażanie OJS w uczelni, pełniąc funkcję pełnomocnika rektora ds. wdrożenia OJS, koordynując integrację OJS z Repozytorium UŁ, przygotowanie materiałów szkoleniowych i prowadzenie warsztatów dla redakcji czasopism oraz szkoleń zespołu Helpdesk UŁ.

Warta odnotowania jest ponadto działalność społeczna Mariusza Plicha poza murami uczelni. Zainicjował on, a następnie animował powstanie Towarzystwa Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Piotrkowie Trybunalskim. Po ukonstytuowaniu się stowarzyszenia, w uznaniu jego zasług zarząd stowarzyszenia przyznał Mariuszowi Plichowi tytuł Honorowego Członka Towarzystwa z legitymacją numer 1.

Nagrody i wyróżnienia

Mariusz Plich został uhonorowany wieloma nagrodami i odznaczeniami. Były to: III nagroda w konkursie GUS na najlepsze prace magisterskie z zakresu statystyki, ekonometrii, demografii i zastosowań informatyki (1979); II nagroda w konkursie GUS na najlepsze prace doktorskie z zakresu statystyki, ekonometrii, demografii i zastosowań informatyki (1989); indywidualna nagroda III stopnia Rektora UŁ za osiągnięcia dydaktyczne wychowawcze i organizacyjne (1998); Złota Odznaka UŁ (1999); nagroda indywidualna II stopnia Rektora UŁ za osiągnięcia naukowe (2004); Srebrny Krzyż Zasługi (2005); Medal „Uniwersytet Łódzki w Służbie Społeczeństwu i Nauce” (2008); nagroda indywidualna I stopnia Rektora UŁ za osiągnięcia organizacyjne (2008); nagroda zespołowa I stopnia Rektora Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie w dziedzinie działalności naukowej za książkę pt. Raport na temat wpływu przygotowań i organizacji Mistrzostw Europy w Piłce nożnej UEFA EURO 2012^TM na gospodarkę Polski (2011); nagroda zespołowa II stopnia za osiągnięcia w pracy dydaktycznej (2012); Złoty Krzyż Zasługi (2015).