Zbiory specjalne zostały wyodrębnione z ogólnego zasobu bibliotecznego ze względu na ich odmienne cechy treściowe, formalne i inną metodę opracowania bibliotecznego, a co za tym idzie – inne formy udostępniania. Odmienność traktowania zbiorów specjalnych w zakresie podstawowych czynności bibliotecznych wiąże się przede wszystkim z ich specyfiką treściową, unikatowością, wartością dla nauki i nierzadko zabytkowym charakterem. Stanowią one warsztat pracy naukowej i dydaktycznej dla pracowników naukowych oraz studentów Uniwersytetu Łódzkiego, a także dla licznych gości z kraju i zagranicy. Obszerniejszą charakterystykę zbiorów można znaleźć w opisach poszczególnych Sekcji OZS.

Oddział Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego składa się z ośmiu jednostek:

• Sekcji Starych Druków,
• Sekcji Rękopisów,
• Sekcji Ikonografii,
• Sekcji Kartografii,
• Sekcji Muzykaliów,
• Sekcji Dokumentów Życia Społecznego,
• Sekcji Cymeliów (XIX–XX wiek),
• Pracowni Restauracji Książki.